TROKT

Dziś wybraliśmy się na spacer do lasu. Pierwsze dni prawdziwej wiosny należy przywitać aktywnie, w terenie. Zapakowałem rzeczy Zu, pojmałem Kozaka, założyłem suce obrożę i smycz – w drogę.

W lesie pięknie, pusto (to zaleta nieuregulowanego czasu pracy – można wybrać się na spacer w środku dnia), wściekle zielono, co w wiośnie lubię najbardziej. Maszerowaliśmy przez kilka godzin, zrobiliśmy wielką pętlę odwiedzając rozliczne trakty, zagajniki, nawet niewielkie jezioro. Na jednej ze ścieżek napotkaliśmy Tajemniczego Rowerzystę o Kamiennej Twarzy (TROKT). Gdy minął nas za pierwszym razem, nie zwróciliśmy na siebie szczególnej uwagi. Żadna ze stron nie zastosowała zestawu przyjaznych gestów mimicznych, ale w Polsce to właściwie standard. Swoją drogą szkoda, że nie ma takiego zwyczaju – to zbliża ludzi. Jak w Hiszpanii, gdzie wszyscy zawsze się witają, gdzie się człowiek nie zapuści, słyszy zewsząd: hola! hola! Rowerzysta odjechał, my poszliśmy dalej. Po kilkunastu minutach mignął mi na ścieżce obok – miał równie niewzruszoną twarz. Pojechał.

Minęło kolejne pół godziny – zauważyłem go znowu. Jechał w naszą stronę. Wyraz twarzy bez zmian. Minął nas, coś mnie tknęło, obróciłem głowę. Zatrzymał się, stał kilka metrów za nami, milczał.

– Czy w czymś Panu pomóc? – zapytałem.

– Piwo. – odpowiedział oszczędnie TROKT.

Przeglądałem w myślach możliwe warianty. A. Chce mnie poczęstować, B. Chce, abym go poczęstował, C. Chce kupić, a nie wie gdzie.

– Piwo! – powtórzył podniesionym głosem.

– Jakie piwo? – zapytałem.

– Piwo! Chcę!

– Aaa, to musi Pan tam, do Międzylesia, tam jest sklep, albo w drugą stronę, do Radości. – odparłem, chcąc go wesprzeć radą.

– Przecież wiem!!! – krzyknął TROKT, – Nie masz?

– No nie mam, czy wyglądam na takiego, który ma, w środku lasu, z dzieckiem, z psem..?

Wkurzony TROKT splunął i odjechał bez słowa. Już go nie spotkaliśmy. Szczerze mówiąc, nie sądziłem, że wyglądam jak menel, który nie rusza się z domu bez alkoholu, a taką właśnie diagnozę postawił mi, jak widać, TROKT. Najwyraźniej krążył wokół nas jak sęp w środku lasu, licząc, że idąc z Zu na spacer wyposażyłem się w sześciopak.

Swoją drogą, zainspirował mnie.

Spacery z Zu – part 2

Im dziecko starsze, tym bardziej trzeba się na spacerach napocić. Mikrus, który dopiero co został włączony w obieg życia pośród innych ludzi, nie ma zbyt wiele do gadania. Wsadzą go do łóżeczka, to leży. Położą na macie – też leży. Wcisną do wózka – również. Niemowlak w gondoli może się bezpiecznie poruszać – nie ma zagrożenia, nie wypadnie. Komplikacje obsługowe zaczynają się, gdy gondolę zmienia się na spacerówkę, dla niewtajemniczonych – taki wózek, gdzie się siedzi, a nie leży.

Dziecko wtedy widzi coś więcej, niż niebo. Skoro widzi, reaguje – zaczyna więc kreślić własne scenariusze zdarzeń pożądanych, niekoniecznie spójne ze scenariuszami dorosłego. I tak Zu, gdy zauważy coś interesującego, wskazuje palcem, po czym wijąc się, prężąc i wydając rozliczne odgłosy niezadowolenia, żąda uwolnienia z pasów. Spróbuj, nieszczęśniku, się postawić – klęska! Oczywiście w teorii władza wciąż jest, w końcu można dziecko odpiąć z pasów i wypuścić, lub nie. Spróbuj jednak nie wypuścić. Zmierz się z bezmiarem nieszczęścia, które niemowlak zaserwuje ci spojrzeniem pełnym krzywdy i wyrzutu. Jeżeli jednak pokierujesz się głosem miękkiego serca i uwolnisz mikrusa z pasów, postaw krzyżyk na planach spacerowych, które właśnie realizowałeś. Zu w takiej sytuacji wykorzystuje moją słabość do maksimum – nie ma najmniejszej szansy, aby pozwoliła ponownie zniewolić się pasami w wózku. Gdy jeszcze nie chodziła, było łatwiej – po pewnym czasie uznawała, że nie jest w stanie przemieścić się sama, więc po dogłębnej eksploracji miejsca, w którym została wyzwolona, szła na kompromis i dawała się ulokować w wózku najwyraźniej licząc, że kolejne miejsce, które wybiorę, będzie jeszcze ciekawsze.

Teraz, gdy jest samobieżna, stosuje wobec mnie zasadę ograniczonego zaufania i sama wybiera kierunek dalszej podróży. Niemowlak wie lepiej, wiadomo. To rodzi problemy i rozmaite sytuacje konfliktowe. Zu ma to szczęście, że w jej rozumie nie występuje pojęcie „obiektywnego ograniczenia”. Odbiera świat jako poligon nieustających eksperymentów w duchu „no risk, no fun”. Jeżeli uznaje, że jedynym słusznym kierunkiem ucieczki przed łapami ojca jest wielopasmowa arteria miejska, gna w jej stronę, a próby zmiany kierunku jej marszu odbiera jako niecny sabotaż i wyje niemiłosiernie.

Najgorsze, że w swych ucieczkach realizuje również strategię „no fear”, co w praktyce oznacza bieg ile sił w nogach w bliżej nieznanym kierunku bez opcji oglądania się za siebie. Czasem mam wrażenie, że gdyby nie rodzicielska interwencja, zatrzymałaby się trzy kilometry dalej i ze zdziwieniem stwierdziłaby, że nie ma ojca.

Najbardziej lubię spacery o spontanicznej marszrucie. Taki ostatnio przydarzył nam się w centrum i zakończył się dla mnie istotnym odkryciem. Trafiliśmy na Plac Piłsudskiego i okazało się, że jest to idealne miejsce dla Zu. Kilka hektarów płaskich, idealnych do biegania kamiennych płyt. Stawiałem ją na środku placu, puszczałem, obierała kierunek i dzida. Biegła, aż skończył się plac, po pewnym czasie ruszałem w pogoń, aby złapać ją zanim zacznie się wspinać na wartowników przy Grobie Nieznanego Żołnierza czy zwiedzać korytarze Victorii. I tak dwadzieścia, może trzydzieści razy. Maraton.

 

Gdy zaczęło się ściemniać, włączyli listwę świetlną, która wprowadziła Zu w stan hipnozy.

Zanim trafiliśmy na Plac, wywąchałem sytuację kryzysową w okolicach, gdzie plecy łączą się z kończynami dolnymi. Jest już chłodno, więc przewijanie dziecka na trawie średnio wchodzi w grę. Uruchomiłem wszystkie dostępne internety w telefonie i znalazłem mapę śródmiejskich lokali typu kids friendly. Zaparkowaliśmy wózek w Rucoli na Miodowej, gdzie przewinięcie Zu zachwiało gospodarką wodną mojego organizmu – wypociłem ze dwa litry. Przewijak mniejszy niż dziecko, Zu postanowiła odtańczyć sambę na leżąco, jedną ręką ją blokowałem aby nie spadła, drugą próbowałem zapobiec skażeniu całego pomieszczenia. Dostałem trzy kopniaki w twarz. Zu bawiła się tym lepiej, im ja silniej zieleniałem na twarzy. Tak niemowlak rozumie współpracę.

Po akcji zamówiłem coś dla niej (zupę z cukinii – zdrową) i dla mnie (pizzę – niezdrową). Zjedliśmy na odwrót, tak wybrał niemowlak.

Epilog:

Po sprintach po Placu Piłsudskiego wcześniej opisywany problem pojawił się ponownie – jak wiadomo, aktywność fizyczna korzystnie wpływa na pracę jelit. Samochód był blisko, musieliśmy odebrać G. w przeciągu 15 minut, więc nie było czasu na szukanie kolejnej knajpy. Kilka razy próbowałem przewinąć dziecko na kanapie w aucie – tragedia, dla mnie, dla Zu a przede wszystkim dla auta. Trzeba było podejść do zadania ze świeżym spojrzeniem. Otworzyłem bagażnik i stwierdziłem, że spełnia wszystkie kryteria przewijaka – stosowna powierzchnia, bandy z każdej strony, dziecko nie zwieje – bezpiecznie. Rzeczywiście – minuta i było po sprawie. Bonusem były spojrzenia przechodniów, gdy pakowałem niemowlaka do bagażnika, zwłaszcza, że akcja miała miejsce pod lokalem „Meta, seta, galareta”. Ale policja ani rzecznik praw dziecka nie interweniowali.

Spacery z Zu, czyli jak z chaosu wyjść obronną ręką – part 1

Przemieszczanie się z małym dzieckiem to rzecz niełatwa. Trzeba wszystko zaplanować, przewidzieć i przygotować kilka scenariuszy awaryjnych. Scenariusze te są niezbędne, ponieważ prawie zawsze dzieje się coś, czego nie planowaliśmy. Lub gorzej – ustaliliśmy, że to się nie wydarzy, a tu lipa – właśnie się dzieje. Na złość.

Zacznijmy od początku. Spacery to doskonały aspekt rodzicielstwa. Trzeba z dzieckiem wyjść przynajmniej raz dziennie, aby dostarczyć mu tlenu i nowych doznań, w końcu jak tu poznawać świat siedząc w kółko w bazie. To oznacza brak jakichkolwiek wymówek, z których korzysta się hurtowo nie mając dziecka (oj, zimno….. / właśnie leci nowy odcinek Top Gear / jutro będzie lepsza pogoda / nie chce mi się). Wymówki te przyczyniają się do wzrostu tkanki tłuszczowej, tymczasem rutynowe spacery z mikrusem oznaczają regularną aktywność fizyczną, do której zmuszone są nawet najbardziej asportowe typy. Samo zdrowie.

Mój pierwszy samodzielny spacer z Zu, miała wtedy pewnie miesiąc, może mniej, mało co nie wpędził mnie z nerwów do grobu. Miałem jakąś obsesję na temat oddychania, w kółko sprawdzałem, czy klatka Zu unosi się, a ona sama daje oznaki życia. To bardzo nieracjonalne (dlaczego miałaby przestać oddychać?), ale chyba dość częste objawy zespołu paranoi młodego rodzica. Przez te moje fobie spacer raczej nie był dla niej relaksujący (po co ten ojciec mnie w kółko tyka i prztyka?). Taki już los niemowlaka – on sobie spokojnie i bez większego stresu funkcjonuje, a rodzice pożerają paznokcie, wyrywają sobie włosy z głowy i nie śpią po nocach, kreśląc rozmaite czarne scenariusze.

Kolejne spacery były już coraz bardziej swobodne, praktyka robi swoje. Noworodek nie umie się turlać, wstawać itp, leży więc bezradnie na plecach w wózku, a (pozornie) pełna władza należy do nas. Gorzej, gdy w porę nie zauważymy, że coś się dzieje – wtedy uruchamia swoją najcięższą, w sumie jedyną na tym etapie broń, czyli napięte i gotowe do akcji struny głosowe. Płacz takiego mikrusa poruszy nawet skałę, więc w sekundę z postawy dużego luzu i pewności siebie trafia się na czerwony alert paniki. Bonusem są krytyczne spojrzenia osób postronnych (popatrz, Marianna, nie radzi sobie / wypuściła faceta samego z takim małym dzieckiem, to ma). Dobrze więc uważnie obserwować mikrusa i w stosownym momencie wyjąć go z gondoli, pokazać mu cokolwiek, co będzie ciekawsze od zadaszenia wózka czy moskitiery, przytulić, wykazać zainteresowanie i troskę.

Dopóki człowiek czuje się w sytuacji spacerowej niepewnie, dopóty dba o wszystkie najdrobniejsze szczegóły, aby eliminować ryzyko. Sprawdza prognozę pogody, odhacza po kolei pozycje z checklisty wyposażenia (pieluchy, chusteczki, ciuchy na zmianę, woda, mleko, jedzenie na zapas, osłona przeciwdeszczowa, moskitiera, zabawki, książeczki). Schody zaczynają się, gdy pojawia się kozactwo, czyli pierwszy stopień próżności. Wtedy czujemy się na tyle pewnie, że nie mamy zwyczaju tracić czasu na sprawdzanie tych wszystkich elementów, wystarczy jeden rzut okiem specjalisty i wszystko wiadomo. Na efekt tej zmiany postawy nie trzeba długo czekać. Można być pewnym, że jeżeli coś awaryjnie będzie potrzebne, to właśnie tej rzeczy zabraknie. I tak swego czasu wracałem przez pół miasta z Zu odzianą awangardowo – czapka, sweter, skarpetki i buty. Bez spodni. Zapomniałem spakować. W pewnej chwili, trzymając ja na rękach, poczułem ciepło i wilgoć w okolicach brzucha. Niekontrolowany pozapieluchowy quick sik, który załatwił jej spodnie i mojego t-shirta. Wracałem do domu na tarczy, z mokrą plamą na brzuchu i półnagim dzieckiem. Nie odważyłem się przemieszczać po Warszawie z gołą klatką, niestety rzeźby brak.

Innym czynnikiem prowadzącym do zguby jest przesadna wiara w cywilizację. Gdy byliśmy z G. i Zu w Krakowie, wybrałem kolejny cel spacerowy – ogród botaniczny. Pomysł okazał się dość ekscentryczny, ponieważ był listopad, a jak wiadomo w listopadzie mało co rośnie i kwitnie. Ale co tam. Miałem ze sobą zapasowe mleko, właśnie w ogrodzie botanicznym ustawiłem punkt kontrolny „karmienie” uznając, że tam na pewno będzie jakaś kawiarnia, gdzie podgrzeją mi butelkę. Taka jak ta, z które regularnie korzystaliśmy na Kazimierzu:

Kawiarni, ani niczego, nie było. Były tylko zwiędłe roślinki. Mleko miało pewnie z 10 stopni, więc wisiało nade mną widmo nieuniknionej kary, jaką zesłałaby na mnie G. za przeziębienie dziecka. Zegar tykał, alarm żołądkowy się zbliżał. Doszedłem do wniosku, że jedynym źródłem dostępnego ciepła w okolicy jestem ja sam. Niewiele myśląc umieściłem butlę na brzuchu, przycisnąłem paskiem, chodziłem w kółko po całkiem pustym ogrodzie, aż mleko osiągnęło odpowiednią temperaturę. Zu zaakceptowała takie rozwiązanie. We mnie zatlił się płomień ojca – wynalazcy.

c.d.n.

Podróże Zu: Zofiówka

W zasadzie od pierwszego spaceru mam duży zapał do podróży z Zu. Nawet tych małych. Nudzi mnie kręcenie się wokół domu, więc przy dłuższych wyjściach staram się wymyślić konkretny cel, aby zwiększyć motywację do ruszenia się z domu.

Pierwsze ciepłe dni w tym roku poświęciliśmy wspólnie na taki wypad. Cel – Zofiówka – ruiny przedwojennego żydowskiego szpitala psychiatrycznego w Otwocku. Brzmi to marnie jak na spacer z niemowlakiem. Wiem. Ale spokojnie, nie należy na tym etapie odbierać mi praw rodzicielskich, nie poszliśmy tam szukać duchów tylko zobaczyć co i jak.

Mieszkamy w Warszawie, przy linii otwockiej, więc mamy blisko do SKM-ki. Dla mnie kolejka to zawsze przygoda, szczególnie, że od kiedy mam prawo jazdy, lenistwo nie pozwala mi korzystać z innego środka komunikacji niż samochód. A to błąd – ale o tym w innym wpisie. Pan maszynista intensywnie zadbał o świeżość i dobre samopoczucie pasażerów i schłodził wnętrze do warunków arktycznych, więc Zu po opuszczeniu upalnego świata zewnętrznego w kolejce nagle zesztywniała i zrobiła wielkie oczy. Ojciec był nieprzygotowany na tą okoliczność (brak koca), więc zaczął improwizować. Pielucha tetrowa, która miała zostać kocem, była nim przez kilka sekund – Zu kocim ruchem zerwała ją z siebie i rzuciła w bok, obserwując z zaciekawieniem, jak działa siła grawitacji. Zgodnie z prawem Murphy’ego jedyna istniejąca pielucha trafiła w jedyną istniejącą błotną kałużę i jej użyteczność spadła do zera. Norma.

Dojechaliśmy do Świdra, potem Otwocka i zaczęliśmy spacer.

Bardzo w tamtych okolicach ładnie – wciąż jest tam masa starej, drewnianej architektury. Zaleta to podwójna – z jednej strony świdermajery to kawał urokliwego drewna, które jakoś się trzyma mimo wrodzonej nietrwałości i braku opieki.

Z drugiej – im więcej tej starej architektury, tym mniej miejsca na współczesne koszmarne wytwory ludzkiej wyobraźni przestrzennej. Takie jak ta. Aaaaaaaaa!

Mam nadzieję, że nikt mnie nie pozwie.

Po sennym spacerku po otwockich zaułkach dotarliśmy do ruin, głęboko ukrytych w chaszczach.

Zofiówka została wybudowana na początku XX w. (1908 r.) i w krótkim czasie stała się największym sanatorium w Otwocku, jednocześnie będąc pionierskim, jak na tamte czasy, ośrodkiem leczenia osób chorych umysłowo. Swoją drogą kiedyś ludzi mieli gest – ogromny teren pod ośrodek został zakupiony za spieniężoną biżuterię fundatorki, Zofii Endelmanowej. W okresie międzywojennym szpital rozrósł się do niemal 300 łóżek, co widać po skali zabudowań.

Można się domyślić, co się stało ze szpitalem i jego pensjonariuszami w czasie okupacji. Na miejscu zginęło ponad sto osób.

Zofiówka funkcjonowała w PRL jako ośrodek leczenia gruźlicy. W połowie lat 80. wróciła do korzeni i ponownie podjęto leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi. Aktualnie – jak widać – ruina. Miejsce najwyraźniej upodobali sobie nocni imprezowicze – hardkorowcy, wszędzie masa szkła i dziwnych graffiti.

Dlatego, o ile warto Zofiówkę zobaczyć, nie warto latać po terenie z dzieckiem – szybko się wycofałem. Budynki wyglądają niepewnie, więc bezpiecznie można je oglądać tylko z zewnątrz. Do ewakuacji finalnie przekonał mnie dziadek na rowerze, który powolnie nas mijając wbił we mnie mroźne spojrzenie, którym skutecznie mnie schłodził pomimo upału. Poszliśmy z Zu na pobliski plac zabaw odreagować. Do Zofiówki wrócę sam na głębszą eksplorację.

Dla chętnych – lokalizacja